K olmayan işlemciler ile overclock yapılır mı? Yıllardır sorulan bir soru. Intel’in yıllardır yaptığı açıklamalara bakacak olursak, K serisi (ya da X serisi) olmayan işlemcilerde overclock yapmak mümkün değil. Peki biz Intel i5-12500 overclock işlemini nasıl yaptık?
Başlıkta belirttiğimiz gibi işlemci K serisi değil. İşte buna rağmen hız aşırtmayı nasıl yaptığımızı merak ediyorsunuz biliyorum. Sizi hiç meraklandırmayalım ve hemen bu olayın nasıl gerçekleştiği konusunda detayları anlatmaya geçelim.
K Serisi İşlemcilerde Hız Aşırtma Temelleri
Önce konunun temelinden ilerlemek gerekecek. Başta bir hız aşırtma sisteminin temellerini anlayalım. En basitten gideceğim.
CPU frekansını hesaplanırken çok basit bir formül kullanılır. Burada CPU çekirdek frekans değeri, 2 ana etmene bağlı diyebiliriz. ( Aslında voltajla beraber 3)
- 1.BCLK yani taban saat
- 2.Çekirdek çarpanları.
CPU çekirdek frekans değeri = BCLK X Çarpanlar şeklinde bulunur.
K serisi Intel işlemcilerde, çarpan kilidi bulunmaz. Çarpan kilidi bulunmadığı için çarpanları +1 şeklinde arttıra attıra işlemcinin frekans değerini de arttırmış olursunuz. Hemen bir örnekle açıklayalım.
Temel saat hız değerimiz 100 MHz olsun. Zaten varsayılan olarak bu değerin sunulduğunu biliyoruz. Çekirdek çarpanlarımız ise 44 olsun. Bu durumda işlemcimizden alacağımız frekans hızı;
100 MHz (BCLK) X 44 çarpan = 4.400 MHz olacaktır. Bunu da 4.4 GHz şeklinde ifade ediyoruz.
İşte bu aşamada overclock yaparak çarpan sayısını arttırdığınız zaman, CPU çekirdek frekansını yükseltmiş olursunuz. Yine bir örnek verelim. Bu kez çarpanımızı +1 arttıralım.
100 MHz (BCLK) X 45 çarpan = 4.500 MHz yani 4.5 GHz olacaktır.
Görüldüğü gibi sadece çarpanı arttırarak çok kolay bir şekilde hız artışı sağlanabiliyor.
Tabii ki burada çarpan arttırıldığı zaman, güç ihtiyacı da artacağı için voltaj düzenlemelerini de yapmak gerekiyor.
En temelde baktığımız zaman K serisi işlemcilerde overclock bu kadar kolay. Peki K serisi olmayan işlemcilerde durum ne?
K serisi olmayan işlemcilerde çarpan kilidi olduğu için çarpanları arttıramayacaksınız. Bu da kolay yoldan hız aşırtma yapamayacağınız anlamına gelir. Burada kafa karıştıran bir nokta daha var. O da BCLK değeri.
Kilitli işlemcilerde çarpan sayısı değişmiyor olsa da BCLK değerinin arttırılarak overclock yapılacağı düşünülebilir. Fakat burada da ciddi sorunlar var. Birincisi Alder Lake modellerine gelene kadar ( birazdan bu konuda da detaylara geleceğiz) K serisi olmayan işlemcilerin BCLK yükseltmelerini çok da desteklemediğini biliyoruz.
Anakart desteklerse belki 100 MHz değil de 102 MHz gibi değerler kullanılabiliyordu ama bu da önemsiz bir hız artışı demek. Değmeyecek değerler. Anakartın da bu konuda destekleri sınırlıydı.
Önemli: En önemlisi de şu ki BCLK değerinin değişmesi sadece işlemcinin hızının değişmesi değil, diğer bileşenler için de değerlerin değişmesi demek oluyor. ( oluyordu) BCLK hızı arttığı zaman; bellek, PCIe veri yolu, işlemci önbelleği ve daha fazlası için de artış yaşanıyor. Özellikle PCIe veri yolu için ufak bir artış ise sistemin kararsız hale gelmesine neden oluyordu.
Sadece böyle bakıldığı zaman bile, K serisi olmayan işlemcilerde BCLK ile overclock yapmakta çok mantıklı değildi. Hem sınırlar aşılmıyor hem de azıcık aşsanız zaten sorun yaşıyorsunuz. Haliyle K serileri overclock için zorunlu gözüküyor.
Şimdi geldik asıl konumuza. Intel i5-12500 overclock işlemini nasıl yapabildik? Ne kadar yüksek hızlara çıkabildik? Ne oldu da K serisi olmayan işlemciler bunu başardı?
Intel i5-12500 Overclock ve Yaptığımız Ölçümler
Burada anakartın etkisi büyük. Intel i5-12500 serisine hız aşırtma yapmamızı sağlayan asıl etken anakart desteği oldu. Asus’un yeni nesil anakart modellerinden biri olan ROG Maximus Z690 Hero serisinde, “Unlock BCLK OC” adı verilen bir özellik bulduk.
Sadece K olmayan serilerde yer aldığı gözüken bu özellik, açık konuma getirildiği zaman BCLK değerleri üzerindeki sınırlar da kalkmış oluyor. Yukarı da söylediğimiz 102 – 102.9 MHz değerleri komik duruma düşüyor.
Önemli: Özellik şimdilik sadece ASUS Z690 Hero modelinde ve denemedik ama söylenene göre Z690 Apex modelinde yer alıyor. Diğer anakartlar bu özelliği destekleyecek mi bilmiyoruz. Şu an için ASUS’un bazı üst segment modellerinde böyle bir özellik var. Ayrıca B660 modellerinde de yer aldığı söyleniyor belirtelim.
Intel i5-12500 Overclock Ayarlarımız ve Yaptıklarımız
Anakart üzerinde yer alan söz konusu ayarı kullanarak, işlemcinin çarpan kilidi olsa bile mantıklı bir düzeyde BCLK değerini arttırıp, saat hızlarını yükseltebildik. Hem de ciddi şekilde yükseltebildik.
1.Testimiz
- İlk olarak Extreme Tweaker/Tweaker’s Paradise kısmından “Unclock BCLK OC” özelliğini “Enabled (yani aktif)” duruma getirdik.
- Sonrasında XMP II seçimini yaptık ve BCLK değerini de 134 MHz seviyesine kadar çıkardık.
- Tabii ki bu durumda DDR5 bellek frekansları ve önbellek oranları da değişiyor. Bunları manuel olarak, uygun olan değere indirgemek gerekiyor.
- Burada önemli olan bir başka nokta ise voltajdı. Voltaj değerlerini de 1.35 voltaj seviyelerine çektik.
Sonuç ne mi oldu? Bu mütevazi delikanlı stabilde 5.2 GHz değerlerini ve tam stabil olmasa da 5.3 GHz seviyelerini gördü. Intel i5-12500 Overclock işleminin sonunda işlemcinin temel özelliklerini de paylaşacağım. Hız artışını daha iyi anlayacaksınız. Peki ya testlerde performans sonuçları nasıl değişti?
Intel i5-12500 Overclock Sonrası Cinebench R20 Multicore Sonuçları
- İşlemci 5.2 GHz seviyelerindeyken R20 testlerinde 5.890 puan gibi puanlara ulaşabildi. (Şu an için maks gördüğümüz stabil değer.)
- İşlemci 5.3 GHz seviyelerindeyken R20 testlerinde 6.023 puanları gördük. ( Stabil olarak çalışmada sorunlar veriyor)
İşlemcinin stok halinde R20 testlerinde aldığı sonuç ise sadece 4.878 puan olarak gözüktü.
Time Spy Testi için Sonuçlar Nasıl?
Stok halinde Intel i5-12500 modeli, 17.270 genel skora ve 10.153 CPU skoruna ulaştı.
Intel i5-12500 Overclock halinde ise 18.135 genel skora ve 12.253 CPU skoruna ulaştı.
Arada hatırı sayılır farklar olduğunu net olarak gördük. Peki bıraktık mı? Hayır. 🙂
2.Test
Yine aynı düzenlemeleri yaptık ama bu kez BCLK değerini 136 MHz seviyesine kadar çektik. İşte burada Intel i5-12500 Overclock ile 5.4 GHz seviyeleri gözüktü. Ama sistem dedi ki bir dk dur bakalım. 🙂
Her ne kadar sistem çalışıyor olsa da stabil bir şekilde çalışmadı ve sonuçta mavi ekran sorunları verdi. Zaten böyle bir işlemci için 5.4 GHz seviyeleri gerçekten K serilerini utandıracak değerler.
Evet sonuçlar böyle. Şimdilik ASUS’un Z690 Hero, Z690 Apex modellerinde Unclock BCLK OC özelliğinin olduğu gözüküyor. Diğer anakartlarda bu özellik olacak mı ya da ASUS’un bu özelliği kaldırması istenecek mi göreceğiz.
Önemli: Bu arada hemen aklınıza takılabilecek bir sorudan daha söz etmem lazım. Yine önemli bir kısım. Yukarıda ne dedik? BCLK değerinin artması sadece işlemcinin saat hızlarını arttırmayacak. Diğer bölümler için de artış olacak. İşte burada da Intel’in yeni nesli devreye giriyor. Alder Lake modellerinde, CPU modellerindeki bu frekans artık doğrudan PCIe arabirimi gibi bileşenlere bağlı değil. Zaten RAM ve önbellek kısımlarındaki düzenlemeleri de saat manuel olarak yapabiliyorsunuz.
Kaçırmayın: Intel i9-12900K Karşılaştırmalı İncelemesi (ASUS Z690)
Intel Bu Konuda Ne Dedi?
Evet dostlar daha önce Der8auer isimli bir YouTuber tarafından yapılan K olmayan serilerde overclock testlerini biz de yapmış olduk. Tabii ki bu konu ilk duyulduğu zaman gözler hemen Intel’e çevrilmişti.
Tom’s Hardware sitesi konu hakkında Intel’e sorular da yöneltmiş. Intel ise klasik cevaplarından birini veriyor.
Intel’in bu konu hakkında söylemine göre, 12.nesil K olmayan işlemciler hız aşırtma için tasarlanmamış olan işlemciler. Intel, bu işlemcilerin özelliklerinin daha ötesinde çalışmasını garanti etmiyor. Saat frekansının ve voltaj değerlerinin değişmesinin de işlemcilere ve hatta diğer sistem bileşenlerine zarar verebileceği belirtilmiş. Ayrıca bu durumun kullanım ömrünü azaltması da söz konusu olabilir denmiş. Sistemin istikranı ve performansı konusunda da sorunların yaşanabileceği vurgulanıyor.
Sonuç Ne Olur?
Intel bu konuda ek bir adım atar mı bilemiyoruz. Şöyle bir ihtimal de var ki ASUS’a bu özelliği kaldır denebilir. Bunun için ek bir BIOS güncellemesinin sunulması istenebilir. Bilemiyoruz. K serisinin satışların durumdan etkilenir mi onu da şu an yorumlamak doğru olmaz.
Merak Edenler için Intel i5-12500 Stok Model Özellikleri
- Çekirdek Sayısı: 6 çekirdek 12 iş parçacığı
- Maks Frekans: 4.60 GHz
- Temel Frekans: 3.00 GHz
- Cache: 18 MB Intel Smart Cache + 7.5 MB L2 cache
- TDP: 65W
- Maksimum TDP: 117W
- Bellek Desteği: 128 GB maks. 4800 MT/s DDR5 ile 3200 MT/s DDR4
Müthiş