Reklamsız Web Düşünülebilir Mi ?

Reklamlar bizi çılgına çeviriyor olsalar da aslında internetin büyük  bir kısmını finanse ediyorlar. Onlara karşı açılan savaş internetin çehresini sonsuza dek değiştirebilir. Bu hafta reklamsız bir internetin nelere dönüşeceğini konu aldık.

ONLINE REKLAMLAR İNTERNETİN EKONOMİSİ

Online reklamlar, internetin ekonomisini ayakta tutarken aslında birçok kullanıcının da kabusu haline gelebiliyor. Reklamlar olmadan hava durumu gibi çok beğenmediğimiz ürünlere bile ücretsiz olarak ulaşmak mümkün değil. Facebook, Twitter ve Google hizmetleride (Gmail ve YouTube dahil) de bunlara dahil.

Diğer yönden online reklamların tabiki de müthiş dezavantajları da var: Web sitelerini oldukça yavaşlatıyorlar, çünkü çağırdığınız site yüklenirken birkaç reklam da kendi reklam sunucuları üzerinden aynı sayfaya geri planda çağrılıyor. Bu da ek trafiğe yol açarak web sitenizi yavaşlatıyor ve mobil cihazlarda da hız kesintisine neden oluyor.

Online reklamlar ayrıca bir güvenlik riski de taşıyor  mesela bir örnek veriyim geçtiğimiz ekim aylarında PageFair adlı firmanın reklam ağına sızmayı başaran gizli kişiler, 3 bin kadar Web sitesine Windows için kötü amaçlı yazılım barındıran indirme bağlantıları bulaştırdılar.

Bu da yetmezmiş gibi, yanıp sönen banner reklamları, otomatik başlayan sesli ve görüntülü reklamlar, haber ve eğlence sitelerinin üzerine saydam olarak bindirme yapılan ”overlay” reklamlar o kadar saldırgan hale geldi ki; kullanıcılar artık gerçek içeriğe ulaşmakta çok zorlanıyorlar.

YA REKLAM ENGELLEYİCİLER ?

Bunun üzerine dünya çapında hemen herkes genel adı ”ad blocker” olan reklam engelleyicilerine bel bağlamaya başladı. Bu yazılımların sayısı her geçen gün artıyor. Adblock karşıtı olan PageFair firması ve Adobe tarafından yapılan bir ortak çalışmaya göre Haziran 2015 itibarı ile dünya çapında reklam engelleyici kullanan kişi sayısı 198 milyon.

Bu rakam, bir yıl içinde %40 ‘ın üzerinde bir artışı temsil etmekte. 2015 yılının ilk yarısında dünya çapında reklam engelleyiciler nedeniyle internet reklam gelirlerine vurulan darbenin 22 milyar dolar civarında olduğu hesaplanıyor. Yayıncılık açısından bu büyük bir baskı oluştursada, Firefox gibi tarayıcılara entegre edilmiş reklam engelleme araçları da göz önüne alındığında durum, reklam gelirlerine güvenenler için bir kabus haline gelmekte.

REKLAM ENGELLEYİCİLERE SAVAŞ AÇILDI

Başta Avrupa olmak üzere, Almanya’da Ad blocker eklentilerine karşı savaş açılmış durumda. Bu mücadelelerin en sıcağı, Springer Publishing adlı yayın şirketi ve popüler Adblock Plus eklentisinin geliştiricisi Eyeo GmbH arasında gerçekleşiyor. Eklentiyi yasaklatmak için birkaç hukuki girişimden eli boş dönen Springer şirketi, web sitesini reklam engelleyiciyi kullananların erişimine hiçbir uyarı yapmadan kapattı.

Bu olay 2015 yılı Ekim ayının ortalarında gerçekleşti. Daha sonra, siteye reklam engelleyici ile girebilmenin yolunu gösteren bir YouTube kullanıcısı Springer avukatları tarafından resmi olarak uyarıldı. Ardından Eyeo GmbH sitesinin kurumsal bloglarında engellemeyi kaldırmak için kullanılabilecek filtre listeleri yayınlandı ve hemen arkasından da bir mahkeme emri ile karşılaştı.

REKLAM PAZARLAMAK İÇİN REKLAM ENGELLEYİCİLERİ KULLANMAK

Klasik ad blocker grubu yazılımlar arasında, Springer tarafından da hedef alınan Adblock Plus (ABP) gibi araçlar yer alıyor. ABP’nin prensibi gayet kolay: Bu eklenti, kurulu olduğu tarayıcının, bilinen reklam sunucularına ait içerikleri yüklemesini önlüyor.

Bunun için, bahsi geçen sunuculara ait adreslerin yer aldığı filtre listeleri de kullanıyor. Bunlar arasında en bilineni ise kurulduğunda otomatik olarak yüklenen EasyList. Filtre ayarları, kullanıcının isterse üye olabileceği başka listeleri de ekleyebileceği ya da yeni listeler yaratabileceği şekilde esnek bırakılıyor. 

Yukarıdaki durum bazı kullanıcıların kafasını karıştırabilir; nihayetinde ABP‘nin geliştiricisi de reklam pazarlayan bir şirket. Eyeo GmbH tarafından ”fazla rahatsız edici olmadığına” yani yayınlanmasına izin verilen reklamlar bir beyaz listede toplanıyor ve tarayıcıda çalışan ABP eklentisine takılmadan kullanıcıya gösteriliyor.

Bu beyaz listede yer almak isteyen yayıncı ve reklam ağlarının ”makul reklam” kriterlerine uyması tabiki de yetmiyor bir de para ödemeleri bekleniyor. Yine reklam görmek istemeyen kullanıcılar filtre ayarlarından bunu gerçekleştirebiliyor ya da ABP alternatifi uBlock Origin kullanarak aynı hizmetin beyaz listeye iltimas geçmeyenini tercih edebilirler.

İZİNİZİ SÜRMEZLERSE REKLAMLARDAN KURTULABİLİRSİNİZ

İkinci kategori ”tracking blocker” adı verilen takip engelleyici ya da iz kaybettirici araçlar. Ghostery, Privacy Badger ve eBlocker gibi araçların ortak amacı sayfalarda çıkan reklamları değil sizi gittiğiniz her sitede takip eden, çerezler ve sosyal medya düğmeleri gibi araçları engellemek.

Online reklamcılar bu takipçiler sayesinde kişiselleştirilmiş reklamlar göstermek için kullanıcının gezindiği yerleri takip ediyorlar. Bu yüzden takipçileri engellemek de bir ölçüde reklamları engelliyor. Ancak Ghostery aracı da ABP  gibi bir dezavantaja sahip. Eklentinin kurulum aşamasında ”Ghostery’nin ücretsiz kalmasına yardımcı ol” seçeneğini ”Katılmak istiyorum” şeklinde cevaplarsanız çerez verilerini bu kez aracın kendisi topluyor.