İster masaüstü ister dizüstü kullanın, sabit disk donanımı kesinlikle kullanılan ve olmaması düşünülemeyen bir donanım. Peki sistemlerimiz için sabit disk satın alırken nelere dikkat ediyoruz? Ya da nelere dikkat etmeliyiz? Sabit disk nasıl satın alınır, rehberimizde açıklıyoruz.

Her elektronik ürün gibi sabit disklerin de bir ömrü var. İster dahili ister harici olsun, tüm depolama çözümleri yenilenmeye muhtaç kalıyor. Peki yeni bir sabit disk alırken satın alma kriterlerinizi neler etkiliyor? Esasen satın alma tarafında her şey çok basit gibi görünse de bazı temel detayları atlamamak gerek. Ama endişelenmeyin, PC Hocası tüm detayları sizin için hazırladı.

1. HDD ve SSD Ayrımı

Bir depolama cihazı satın alırken günümüzde ilk sorulan soru bu oluyor: SSD mi yoksa HDD mi? Aslında her ikisi de aynı işi yapıyor olsa da, uyguladıkları yöntem bakımından farkları var.

SSD birimleri geleneksel HDD’lere göre dönen bir metal disk değil elektrik ile çalışan flash belleklere sahiptir. Yani büyük bir USB bellek ya da SD kart gibi düşünebilirsiniz. Peki bu ayrım ne kadar önemli:

• SSD’ler daha hızlı okuma ve yazma yapar
• SSD’ler daha az güç tüketir bu da özellikle dizüstü cihazlarda güç tasarrufu sağlar
• SSD’lerin hareketli parçaları yoktur bu nedenle sessiz ve daha sağlamdırlar
• SSD’ler GB başına HDD’ye göre çok daha pahalıdırlar dolayısıyla HDD’den daha az kapasiteyi satın almanız gerekebilir (HDD’ye göre)

Kullanım amacınız veri yedekleme ve arşivleme yapmaksa tercihiniz HDD’den yana olmalı. Hem uzun süre veri depolamada daha sağlıklılar hem de fiyat olarak çok daha avantajlılar. Eğer ki sürücünüzde bir işletim sistemi çalışacaksa o zaman kesinlikle bir SSD tercih etmelisiniz. Zira SSD’den alacağınız performans en iyi HDD’den kat kat daha iyi olacaktır.

2. Boyutlar ve Bağlantı Arayüzleri

HDD ya da SSD’ye karar verdiğinize göre sırada boyutları seçmek var. Merak etmeyin sadece 3 boyut arasında tercih yapacaksınız. İlk ikisi SATA dediğimiz bağlantı arayüzü ile çalışan diskler. Bunlar 3.5 ve 2.5 inç boyutlardadır.

3.5 inç boyutu daha çok masaüstü sistemlerde kendine yer bulurken 2.5 inç boyutlar dizüstü sistemlerde ve taşınabilir disklerde yer alır. Bir de M.2 dediğimiz boyut var ki bu boyut SSD tipi disklerde görünür ve hem laptop hem masaüstü sistemlerde çalışır. Ancak şu var ki her bilgisayarda M.2 yuvası olmaz. Dolayısı ile işin genel standardı 3.5 ile 2.5 inç arasında sürüyor.

Ayrıca 2.5 inç disklerin taşınabilir versiyonları da mevcut. Bunlar bağlantıyı USB üzerinden sağlıyorlar. Bunun için özel tasarlandıklarını belirtmek gerek. Netice itibari ile hem HDD hem SSD tipi sürücüler iki farklı boyda olabilir. Kullandığınız cihazın disk arayüzüne dikkat etmeniz, tercih edeceğiniz boyut için önemli.

3. Sabit Disk Performans Terimleri

Modern bir sürücüde dikkat etmeniz gereken temel performans terimleri şunlardır:

• Depolama Kapasitesi: HDD’ler fiziksel sınırlamalar nedeni ile 18 TB’a kadar kapasite sunabilir. SSD’ler ise o kadar yer tutamaz. Günümüz tüketici sınıfı SSD’lerin maksimum kapasiteleri 5-8TB aralığındadır.
• Aktarım Hızları: HDD tarafında aktarım hızını RPM yani diskin dönüş hızı belirler. Daha yüksek bir dönüş hızı daha hızlı aktarım anlamına gelir. Piyasada genellikle 5400 RPM ile 7200 RPM arasında sunulan diskler mevcut. Her ne kadar açıklamalara SATA 3.0GB/sn gibi terimler ekleseler de bu hızlar HDD’ler için mümkün değildir. Orada belirtilen SATA 3.0GB/sn ifadesi bu bağlantı türünün taşıyabileceği maksimum hız değeridir. Dolayısı ile HDD ile yüksek hız almak isterseniz RPM oranı yüksek olanı tercih edin.
• Önbellek Alanı: Bir sabit disk, kendi içerisindeki bir bölümden yine kendi içerisindeki farklı bir bölüme aktarım yapması gerektiğinde ön bellek alanını kullanır. Bu alan ne kadar genişse aktarım o kadar hızlanır. Piyasada satılan birçok HDD 8MB ile 256MB arası önbelleğe sahiptir.

• Erişim Süreleri: HDD disklerde okuyucunun sürücüden veri okumak için ya da veri yazmak için kendisini konumlandırması gerekir. Bu konumlandırma süresince geçen süre erişim süresi olarak tanımlanır. Ne yazık ki HDD disklerde bu süreyi ölçebilecek bir yol yok. Dolayısı ile bu konuda çok fazla endişelenmeniz gerekmez. Ancak SSD tarafında sıralı okuma ve yazma hızları performansı belirler. Dolayısı ile SATA ya da M.2 bağlantılı bir SSD için bağlantı yolunun taşıyabileceği en yüksek hızı tercih etmeniz önerilir.
• Kullanım Ömrü: HDD’ler, hareketli parçalara sahip oldukları için ömür noktasında daha kısa ömürlüdürler. Elbette modelden modele değişebilen bu durum için net tarih vermek zor. Bazı modeller 12 aydan daha kısa sürede bozulurken bazı modeller 6 yıla kadar dayanabilir. SSD tarafında ise bu süreler daha yükseğe çıkabiliyor. Ancak SSD’lerde de yazma ömrünün sınırlı olduğunu belirtmek gerek.

4. Sabit Disk Fiyat Maliyeti

Asıl kritik nokta olan fiyat kısmı elbette ülkemiz için biraz problemli. Dolar kurunun zirveden düşmemesi tüm donanımları etkiliyor. Yine de fiyat belirlemede kullanacağınız yöntem belli. GB başına lira hesabı. Örneğin alacağınız 1 TB kapasiteli diski buldunuz ve fiyatının 1200 lira olduğunu gördünüz. 500 GB kapasiteli bir model daha buldunuz ve fiyatının 780 TL olduğunu gördünüz.

Tercih ederken elbette bütçe önemli ancak GB başına maliyeti de hesap ederseniz, uzun vadede hem fiyattan hem de kapasiteden kazanmış olursunuz. Örneğin ilk seçenekteki diskin maliyeti 1GB=1.2 TL. İkinci diskteki maliyet ise 1GB=1.56 TL. Dolayısı ile ikinci seçeneği seçmek karlı gibi görünse de GB başına maliyette ilk seçenek daha avantajlı oluyor. İkinci seçenekteki diskten iki adet aldığınızı düşünseniz ekstra 300 lira daha ödemeniz gerekir.

Dolayısı ile satın alırken GB başına maliyet hesabı, uzun vadede iyi bir değerlendirme aracı olacaktır.

5. Mac Cihazlar İçin Sabit Disk

MacBook Air, Pro ve MacMini modelleri ya da iMac kullanıyorsanız sabit disk alırken dikkat etmeniz gereken önemli noktalar var. En önemli nokta, Mac için disk yükseltmesinin son derece uğraştırıcı bir işlem olduğu. Disk değişimi için tüm parçaları ayırmanız ve tekrar montajlamanız gerekebilir. Üstelik bunun garanti dışı olduğunu da belirtmekte fayda var.

2012 ve sonraki model Mac cihazlarda Apple, dahili 2.5″ inç diskler kullanmaya başladı. Dolayısı ile bu yıldan sonra satın aldığınız bir MacBook Air, MacBook Pro, Mac Mini ve iMac varsa 2.5″ inç donanım tercih etmeniz gerekir. Öte yandan M.2 SSD tarafında net bir şey yok model bazında bilgi almanız gerekecektir. Harici disk tarafında ise USB 3.0 destekleyen bir disk işinizi görecektir. Elbette bazı modellerde USB yerine Type-C girişi bulunuyor. Dolayısı ile satın alırken cihazınızın bağlantı noktalarına dikkat etmeniz gerekir. Aksi halde ekstra dönüştürücü için kablo masrafı yapabilirsiniz.

Son olarak Apple cihazlarda diskler HFS+ ya da APFS dosya biçimleri ile çalışır. Dolayısı ile harici disk takarken dosya sisteminin bu şekilde olmasına dikkat edin.

Sabit Disklerinize İyi Bakın

Rehberimiz burada sonlanırken son söz olarak söylemek istediğimiz, disklerinize iyi davranmanız. Belli aralıklarla TRIM işlemi uygulayın, elektrik kesintilerine ve özellikle HDD kullanıyorsanız sallantılara karşı cihazınızı koruyun.  Disk alırken güvendiğiniz markalara para harcayın aksi taktirde dosyalarınızdan olabilirsiniz. Son olarak kesinlikle eski disklerinizi satmayın ya da içini boşaltsanız dahi ödünç vermeyin. Zira biçimlendirilmiş olsa bile disklerden silinmiş tüm veriler kurtarılabiliyor.

Yeni bir rehbere kadar, kendinize iyi bakın!