2015 yılı üçüncü üç aylık dönem (Temmuz-Ağustos-Eylül) sonu itibarıyla Türkiye elektronik haberleşme pazarında yaşanan gelişmeler aşağıda özetlenmektedir
* 27 Kasım 2015 itibarıyla elektronik haberleşme sektöründe faaliyet gösteren işletmeci sayısı 676 olup bu işletmecilere verilen yetkilendirme sayısı 1.108’dir.
* 2015 yılı üçüncü üç aylık dönemde Türk Telekom ve mobil şebeke işletmecilerinin net satış gelirleri yaklaşık 8,2 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
* Diğer işletmecilerin net satış gelirleri 2015 yılı üçüncü çeyrekte yaklaşık 2,1 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
* 2015 yılı üçüncü çeyrekte Türk Telekom ve mobil işletmecilerin toplam yatırım miktarı yaklaşık 1 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
* Diğer işletmeciler tarafından 2015 yılı üçüncü çeyreğinde yaklaşık 467,4 milyon TL yatırım gerçekleştirilmiştir.
* 2015 yılı üçüncü çeyrekte toplam mobil trafik miktarı 56,4 milyar dakika olurken sabit trafik miktarı ise 2,6 milyar dakika olarak gerçekleşmiştir. Bir önceki üç aylık döneme göre mobil trafik miktarı sabit kalırken, sabit trafik miktarı yaklaşık %11,2 oranında azalmıştır. Trafiğin büyük bir kısmını (%91,9) mobilden mobile giden trafik oluşturmaktadır.
* 2015 yılı üçüncü çeyreği itibarı ile Kuruma toplam 22.603 şikayetin geldiği, bu şikayetlerin yaklaşık %47’sinin mobil hizmetlerle ilgili olduğu görülmektedir. Milyon abone başına tüketici şikayeti sayısı incelendiğinde ise ilk 3 sırada İnternet Servis Sağlayıcılığı Hizmeti, Uydu Platform Hizmeti ve Mobil Hizmetlere yönelik şikayetlerin olduğu görülmektedir.
1 Bu raporda yer alan rakamlar virgülden sonra bir hane yuvarlanmıştır. Yuvarlamaya bağlı olarak raporda yer alan pazar payı bilgisi vb. bazı grafikler tam olarak %100’e ulaşmayabilmektedir.
Sabit Pazar
* 2015 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla 11.696.067 sabit telefon abonesi bulunan Türkiye’de penetrasyon oranı bir önceki çeyreğe göre 0,3 puan azalarak yaklaşık %15,1 seviyesine düşmüştür. Türkiye’de ortalama hanehalkı büyüklüğünün 3,60 olduğu göz önünde bulundurulduğunda sabit telefon hizmetleri pazarında Türkiye’nin önemli bir kesimine ulaşıldığını söylemek mümkündür.
* 2015 yılının üçüncü çeyreği itibarıyla taşıyıcı seçimi/önseçimi bilgilerine bakıldığında, taşıyıcı ön seçimi kullanıcı sayısının 161.503 ve arama bazında taşıyıcı seçimi kullanıcı sayısının ise 69.289 olarak gerçekleştiği görülmektedir.
* 2015 yılının üçüncü çeyreğinde PSTN gelirleri toplam gelirin %33,5’ini teşkil ederken erişim gelirleri toplam gelirin %47,5’ini oluşturmuştur.
* 2015 yılı üçüncü üç aylık dönem itibarıyla Türk Telekom’un sabit telefon gelirleri yaklaşık 762 milyon TL olarak gerçekleşmiş olup bir önceki senenin aynı dönemine göre %11,3 oranında azalırken bir önceki üç aylık döneme göre %1,9 oranında azalmıştır.
* Yaklaşık 2,4 milyon abone sabit telefon hizmetlerinde alternatif işletmecilerden hizmet almış olup, bu işletmecilerin üç aylık dönem için tüm STH hizmetlerinden elde ettikleri gelirler 357 milyon TL civarında gerçekleşmiştir.
* Türk Telekom’un trafik dağılımı incelendiğinde; bir önceki yılın aynı döneminde %70 olan şebeke içi trafiğin toplam trafik içindeki payının 2015 yılı üçüncü üç aylık döneminde %64,7 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Bununla birlikte bir önceki yılın aynı döneminde toplam trafiğin %24,5’ini oluşturan mobile doğru trafik 2015 yılının üçüncü çeyreğinde toplam trafiğin %28,2’sini teşkil etmiştir.
* 2014 yılının üçüncü çeyreğinde yaklaşık 2,4 milyar dakika olan Türk Telekom’un ses trafiği, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde önceki yılın aynı çeyreğine göre %26 oranında azalarak yaklaşık 1,8 milyar dakika olarak gerçekleşmiştir.
* Şehiriçi trafikte STH işletmecilerinin payı %15 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un payı %85 olarak gerçekleşmiştir.
* Şehirlerarası arama trafik miktarındaki STH işletmecilerinin pazar payı %43,6 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un pazar payı ise %56,4 olarak gerçekleşmiştir.
* Mobile doğru çağrı trafiğinde STH işletmecilerinin payı %43,6 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un payı %56,4 olarak gerçekleşmiştir.
* Yurtdışına doğru çağrı başlatma trafiğinde Türk Telekom’un payı %68,2 olarak gerçekleşirken STH işletmecilerinin payı %31,8 olarak gerçekleşmiştir.
* Sabit şebekede sonlandırılan uluslararası çağrı trafiğinde Türk Telekom’un payı %38,1 olarak gerçekleşirken STH işletmecilerinin payı %61,9 olarak gerçekleşmiştir.
* Mobil şebekelerde sonlandırılan uluslararası çağrı trafiğinde STH işletmecilerinin payı %76,7 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un payı %23,3 olarak gerçekleşmiştir.
* Sabit şebekede başlatılan toplam trafikte STH işletmecilerinin payı %,30,8 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un payı %69,2 olarak gerçekleşmiştir.
* Türk Telekom şebekesinden en çok aranan kısa numara 112 (Sıhhi İmdat) olmuştur.
* 2015 yılı üçüncü çeyrekte de sabit şebekeden en fazla trafik gönderilen ve alınan ülke Almanya’dır.
* 2015 yılı üçüncü üç aylık döneminde 134 dakika olarak gerçekleşen sabit MoU, bir önceki yılın aynı dönemine göre %8,7, bir önceki döneme göre de %7,7 oranında azalmıştır.
* 2015 yılı üçüncü çeyreğinde Türk Telekom’un abone başına aylık geliri 23,5 TL olarak gerçekleşmiştir.
* 2015 yılı üçüncü üç aylık dönemde 214 milyon TL olarak gerçekleşen sabit yatırım miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %2; bir önceki üç aylık döneme göre de %10 oranında artmıştır.
İnternet ve Genişbant
* 2008 yılında 6 milyon civarında olan genişbant internet abonesi, 2015 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla 46,7 milyonu aşmıştır.
* 2015 yılının üçüncüçeyreğinde toplam internet aboneliğinde bir önceki üç aylık döneme göre yaklaşık %5,4 artış gerçekleşmiş olup, mobil ve fiber internet abonelerinin artmasıyla birlikte internet abone sayısındaki genel artış eğilimi devam etmiştir. Toplam internet abone sayısının yıllık artış oranı ise %17,4 olarak gerçekleşmiştir.
* 2015 yılı üçüncü çeyrekte xDSL abone sayısı 6,9 milyonu, fiber abone sayısı ise 1,6 milyona yaklaşmıştır.
* Kablo internet abone sayısı önceki üç aylık döneme göre %2,2 oranında artarak 596.056’ya çıkmıştır.
* 2015 yılı üçüncü çeyrekte internet servis sağlayıcılığına ilişkin toplam gelir yaklaşık 1,244 milyar TL seviyesinde gerçekleşmiştir.
* Türkiye’deki sabit genişbant abonelerinin %62’si 10-30 Mbit/sn hızda bağlantı sunan paketleri tercih ettikleri görülmektedir.
* Mobil bilgisayardan internet abonelerinin kullanım miktarına bakıldığında 100 MB üzeri kullanımı olan abonelerin oranının %82,8 olduğu anlaşılmaktadır. En az kullanımı gösteren 0-50 MB aralığında ise abonelerin yaklaşık %14,2’si bulunmaktadır. Mobil cepten internet abonelerinden 100 MB üzeri kullanımı olan abonelerin oranı ise %72,5’tir.
* 2015 yılı üçüncü çeyrek dönemi itibarı ile 10 ilimizde yapılan ölçümler sonucunda; bu illerimizdeki ağırlıklı ortalama mobil veri indirme hızı 6.292 kbps, mobil veri gönderme hızı ise 1.574 kbps olarak hesaplanmıştır. İl başına ağırlıklı ortalama mobil veri indirme hızı 4.920 kbps ile 7.559 kbps aralığında, mobil veri gönderme hızı ise, 1.371 kbps ile 1.801 kbps aralığında değişmektedir.
* Alternatif işletmecilerin xDSL teknolojisi ile sundukları hizmetin genişbant pazarındaki payı 2015 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla %14,8 olarak gerçekleşirken bu dönemde TTNet’in genişbant pazarındaki xDSL payı gerilemeye devam ederek %60,8 seviyesine inmiştir. Bunun yanında 6,9 milyonu geçen xDSL abonelerinde alternatif işletmecilerin payı %19,6 seviyesinde gerçekleşmiştir. Ayrıca toplam sabit genişbant pazarında kablo internet hizmeti sunan işletmecinin pazar payı %6,5 olurken fiberin pazar payı %17,4 olarak gerçekleşmiştir.
* Türkiye’de nüfusa göre sabit genişbant penetrasyon oranı %11,9 iken OECD geneli penetrasyon oranı %28,2’dir. Mobil genişbant penetrasyon oranı Türkiye’de %48,3 iken OECD geneli için bu oran %81,3’dür.
* 2015 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla “Nic.tr” kayıtlarında 368.165 adet “.tr” uzantılı alan adı bulunmaktadır. Bu alan adlarının %77,’si “com.tr”, %6,6’sı “gen.tr”, %3,6’sı “gov.tr”, %2,9’u ise “web.tr” uzantısına sahiptir.
* 2015 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla toplam 6 (altı) adet elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı yetkilendirilmiş olup, bu işletmeciler tarafından 2015 Eylül sonuitibarıyla 1.531.725 elektronik imza ve 383.902 mobil imza olmak üzere toplam 1.915.627 elektronik sertifika oluşturulmuştur.
Mobil Pazar
* 2015 yılı Eylül ayı sonu itibarı ile Türkiye’de yaklaşık %94,3 penetrasyon oranına karşılık gelen toplam 73.235.783 mobil abone bulunmaktadır. 0-9 yaş nüfus hariç olmak üzere mobil penetrasyon oranı %100’ün üzerine çıkmaktadır.
* 2015 yılı üçüncü çeyrekte 3G abone sayısı 63.066.580’e ulaşırken; 3G hizmetiyle birlikte mobil bilgisayardan ve cepten internet hizmeti alan mobil genişbant abone sayısı da 35.876.101’e yükselmiştir. 2015 yılı üçüncü çeyrekte toplam mobil internet kullanım miktarı ise 156.669 TByte olarak gerçekleşmiştir.
* 2015 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla M2M abone sayısı 2,9 milyona ulaşmıştır.
* 2015 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla ön ödemeli genişbant abone sayısı 17.128.083, faturalı mobil genişbant abone sayısı ise 20.410.815 olarak gerçekleşmiştir.
* 2015 yılı üçüncü üç aylık döneme bakıldığında mobil abonelerin yaklaşık %53’ünü ön ödemeli abonelerin oluşturduğu, son bir yıl içerisinde faturalı abonelerin oranının %42,9’dan %47’ye çıktığı görülmektedir.
* 2015 yılı üçüncü üç aylık dönemde numara taşıma sayısı bir önceki üç aylık döneme göre %13,07 oranında azalmış ve 2.651.835 olarak gerçekleşmiştir. 10 Kasım 2015 tarihi itibariyle toplam 87.469.269 numara taşıma işlemi gerçekleştirilmiştir.
* 2015 yılı üçüncü üç aylık dönem itibarıyla abone sayısına göre Turkcell’in %46,8; Vodafone’un %30,1; Avea’nın ise %23,2’lik paya sahip olduğu görülmektedir.
* 2015 yılı üçüncü çeyreği itibariyle Avea abonelerinin %50,1’inin, Turkcell abonelerinin %47,1’inin, Vodafone abonelerinin ise %44,5’inin faturalı abonelerden oluştuğu görülmektedir.
* Toplam mobil abonelerin yaklaşık %90,1’i bireysel, %9,9’u ise kurumsal abonelerden oluşmaktadır.
* 2015 yılı üçüncü üç aylık dönemi trafik bilgileri bir önceki üç aylık dönemle kıyaslandığında toplam trafiğin %1,2 oranında arttığı, geçen senenin aynı dönemi ile kıyaslandığında ise %7,4 oranında arttığı görülmektedir. İşletmeci bazında incelendiğinde ise bir önceki döneme göre Turkcell’in trafiğinin %2,5 oranında,Vodafone’un trafiğinin %0,6 oranında, Avea’nın trafiğinin ise %0,1 oranında arttığı görülmektedir.
* Vodafone ve Avea’nın ise sırasıyla %35,9 ve %20,9 seviyelerinde olduğu görülmektedir. 2015 yılı üçüncü çeyrekte gelire göre pazar payları bir önceki dönem ile kıyaslandığında Turkcell’in ve Vodafone’un pazar payının yaklaşık 0,2’şer puan arttığı, Avea’nın pazar payının ise 0,4 puan düştüğü görülmektedir.
* 2015 yılı üçüncü çeyrek dönem itibarıyla abonelerden elde edilen gelire göre Turkcell’in pazar payının %47,5 Vodafone ve Avea’nın pazar paylarının ise sırasıyla %30,4 ve %22,1 seviyelerinde olduğu görülmektedir.
* Konuşma gelirleri Turkcell’in gelirlerinin %58,1’ini Vodafone’un gelirlerinin %46,5’ini ve Avea’nın gelirlerinin %46,3’ünü oluşturmaktadır. SMS+MMS gelirleri Turkcell’in gelirlerinin %5,8’ini, Vodafone’un gelirlerinin %10,1’ini ve Avea’nın gelirlerinin %8,8’ini oluşturmaktadır. Data gelirleri ise Turkcell’de %30,1, Vodafone’da %40,5 ve Avea’da %40,4’lük paya sahiptir.
* 2015 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla Turkcell için abone başına aylık gelir 25,4 TL, Vodafone için 25,3 TL, Avea için ise 23,8 TL’dir.
* Eylül 2015 itibarıyla Turkcell’in MoU değeri 317 dakika, Vodafone’un 434 dakika ve Avea’nın ise 477 dakika olarak gerçekleşmiştir.
* 2015 üçüncü çeyreğinde 404 dakika olan ortalama aylık mobil kullanım süresi ile Türkiye, Raporda yer verilen Avrupa ülkelerine kıyasla en fazla mobil telefonla görüşme yapan ülke olmuştur.
Diğer Hizmetler
* 2015 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla alternatif işletmecilerin toplam fiber uzunluğu 55.393 km’dir. Türk Telekom’un ise 205.944 km fiber altyapısı bulunmaktadır. Bunun yaklaşık 124.226 km’si omurga, kalan kısmı erişim amaçlı kullanılmaktadır.
* Alternatif altyapı işletmecilerinin elde ettikleri toplam gelir yaklaşık 287,4 milyon TL seviyesindedir.
* Türksat’ın 2015 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla toplam kablo TV abone sayısı 1.156.133 olup Teledünya markasıyla sunulan sayısal kablo TV abone sayısı 759.341 olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca, kablo telefon hizmetinden yararlanan 36.353 Türksat abonesi bulunmaktadır.
* Uydu haberleşme hizmetleri konusunda yetkilendirilmiş işletmeciler 2015 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla 12.009 aboneye uydu yer istasyonlarıyla hizmetleri sağlamaktadır. Bu hizmete ilişkin toplam gelirler ise yaklaşık 95,4 milyon TL seviyesinde gerçekleşmiştir.
* Uydu Platform hizmet grubundan “İmzalanan Abonelik Sözleşmesi ile Hizmet Alan Kullanıcı Sayısı” 2015 yılı üçüncü çeyreği için toplam 4.726.125’tir. Bu hizmete ilişkin toplam gelirler ise yaklaşık 380 milyon TL seviyesinde gerçekleşmiştir.
* GMPCS Mobil Telefon hizmet grubunda toplam abone sayısı 2015 yılı üçüncü çeyreği için 6.388’dir. GMPCS hizmetlerine ilişkin gelir ise 1,9 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
* Rehberlik hizmeti kapsamında 2015 yılı üçüncü çeyreğinde toplam çağrı sayısı 7.208.801 olup toplam çağrı süresi 11.604.322 dakikadır. 2015 yılı üçüncü çeyreğinde 12.622.155 adet isim ile sorgulama, 2.758.162 adet de numara ile sorgulama gerçekleştirilmiştir. Yapılan sorgulamaların 8.802.136 adedinde bireysel numara ve 6.222.336 adedinde kurumsal numara sorgulanmıştır. Rehberlik hizmeti sunan işletmecilerin üç aylık gelirleri ise yaklaşık 18,6 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
* Ortak kullanımlı telsiz hizmeti sunan işletmecilerin toplam abone sayısı 2.777 ve kullanıcı sayısı 95.981 olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılı üçüncü çeyrekte bu hizmetlerden sağlanan gelir yaklaşık 3,8 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
Bilgiler BTK’dan alınmıştır.
