Sistem Toplarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Merhabalar PC Hocası‘nın değerli takipçileri. Bugün farklı bir rehber ile tekrar birlikteyiz. Günün konusu, sistem toplarken dikkat edilmesi gerekenler. 

Bildiğiniz gibi sistem toplamak, herkes için oldukça keyif verici bir olay. Tabii ki ne aradığınızı ve ne istediğinizi biliyorsanız. Daha önce sistem toplama ile ilgili sizlere, sistem topladıktan sonra neler yapılmalıdır isimli bir yazı rehberi hazırlamıştık. Bu kez de henüz sistem toplamamış takipçilerimize, sistem toplarken nelere dikkat etmeleri ve hangi hatalardan kaçınmaları gerektiğini aktarmaya çalışacağız. 

Lafı uzatmadan rehberimize geçiş yapalım ve sistem toplarken yapılan dikkat edilmesi gerekenleri sırası ile sizlerle paylaşalım. İşte başlıyoruz.

İhtiyaç ve Kullanım Amacı

Sistem toplama, her ne kadar keyif verici ve eğlenceli bir şey olsa da çok zengin değilseniz, bu işi hobi olarak gerçekleştiremiyorsunuz. Bu yüzden yeni bir sistem toplamak için öncelikle bu sisteme ihtiyaç duyulması gerekiyor. Burada bahsettiğimiz ihtiyaç ise, yeni sistemin ne şekilde kullanılacağı. Örneğin çok eski bir bilgisayarınız vardır ve artık yeni oyunları oynatamayacak düzeyde eskimiştir. Bu nedenle oyun oynayabilmek amacı ile yeni bir sisteme ihtiyaç duyarsınız. Ya da sisteminiz yenidir ancak render ya da diğer grafik işlemlerde yetersizdir. Bu yüzden daha performanslı parçalar ile güncelleştirme yapmak isteyebilirsiniz.

Bu ve bunun gibi durumlar için yeni sistemin amacı iyi belirlenmeli. Toplayacağınız sistemin ne amaçla toplanması gerektiği önemsiz gibi dursa da, parçaları bir araya getirirken bu kıstas sizlere önemli derecede fayda sağlayacak.

Amaca ve Bütçeye Uygun Parça Tercihi

Sistemi toplamaya karar verdiniz ve amacınız yeni sistemde oyun oynamak diyelim. Buradan sonra, sistem parçalarını seçerken, belirlediğiniz oyun oynama amacını ve finanse edebileceğiniz bütçeyi göz önünde tutacaksınız. Bu şuna benzer: karnınız açtır, cebinizde 10 lira vardır ve siz karnınızı doyurmak istersiniz. Ancak lokantaya girip, tutarı 100 lira olan 4 kişilik yemek sipariş etmezsiniz. Çünkü ihtiyacınız tek kişilik ve 10 liralık kadardır. 

Bu yüzden sistem toplarken yapılan en büyük hatalardan biri, amaç ile alakasız parça tercihi oluyor. Özellikle mahalle bilgisayarcılarında (dürüslteri tenzih ederek) bu durumlara daha çok rastlanabiliyor. Kişi oyun oynatacak bir sistem isterken, daha düşük donanımlı bir bilgisayar kullanıcıya aynı fiyattan satılabiliyor. Bununla ilgili parodi videomuza da göz atabilirsiniz.

Konuya dönecek olursak, amacı sadece film izlemek, internette gezinmek ve çeşitli metin tabanlı uygulamalar kullanacak olan kişi, üst düzey donanımlara harcamalar yapmaz. Tüm bu işleri yerine getirebilecek çok daha uygun fiyatlı donanımlara yönelir. Mesela ekstra ekran kartı almaz ve işlemci ile gelen GPU’yu kullanır. Ya da çok daha düşük kapasiteli RAM’ler tercih eder. Bu yüzden amacınız ne ise, hedeflediğiniz parçalar da o amaca hizmet ediyor olmalı. Tabii bütçeniz çerçevesinde.

Parça Uyumluluğu

İlk iki madde biraz daha işin yüzeysel kısmıydı. Ancak en önemli nokta ve belki de en çok yapılan hata, parçalar arası uyumsuzluk. En sık karşılaşılan durum ise işlemci ile anakart uyumu. Bildiğiniz gibi piyasada AMD ve Intel olarak iki farklı işlemci üreticisi bulunuyor. Bu markaların ürettiği her bir işlemci, birbirinden farklı soket ve yapılara sahip. Dolayısıyla her işlemciyi, aynı anakartta çalıştırmak imkansız.

Örneğin Intel tabanlı bir anakartınız varsa, içerisine AMD işlemcilerinden herhangi birini takamazsınız. Ya da DDR3 RAM slotuna sahip bir sisteme DDR4 RAM takamazsınız. Bu ve bunun gibi benzer durumlar, sistem toplayan ve az bilgi sahibi kişilerin başına gelen en büyük problemler. Bu yüzden sistem parçalarını birleştirirken, işlemci tercihi ile başlamanız lehinize olacaktır. Daha sonra uyumlu anakart ve diğer parçaları bir araya getirebilirsiniz.

Öte yandan ekran kartı ve işlemci ile uyuma da dikkat edilmesi gerekiyor. Dar boğaz dediğimiz durum ne yazık ki son dönemde bir hayli fazla yaşanmaya başladı. Dar boğazın kısaca nedeni ise işlemci ile ekran kartının aynı seviye performans sunamaması. Yani işlemci daha düşük özellikte ancak ekran kartı daha yüksek özellikteyse bu durum çok sık yaşanır. Ekran kartı işini hızlı ve iyi yaparken işlemci yavaş kalır ve eşine yetişemez. Bu durumda da performans düşüklüğü olarak gördüğümüz dar boğaz durumu ortaya çıkar. Bu açıdan işlemci ve ekran kartının da denk olmasına dikkat etmelisiniz.

Parçalar arası uyum için de satın alacağınız ürünlerin resmi web sitelerinden bilgi almanız akıllıca olacaktır. Her ürün üreticisi, parçalarının uyumlu olduğu donanımları kendi ürün sayfasında kullanıcılar ile paylaşarak olası olumsuz durumları ortadan kaldırmayı amaçlar. Bu yüzden lütfen, tercih edeceğiniz parçaların hangi nesil, hangi sürüm ve diğer donanımlarla olan uyumuna mutlaka bakın.

Kullanım Dışı Donanıma Para Harcamak

Bu problem de ne yazık ki en çok karşılaşılan sorunların başında geliyor. Kullanılmayacak donanıma ya da özelliğe ekstradan fazla para harcamak. Sistem toplarken birleştirdiğimiz parçaların her biri, farklı özelliklere sahiptir. Çoğu kullanıcı bu özelliklerin tümünü kullanacağını bildiği için sistemini bu doğrultuda hazırlar. Ancak bazı kullanıcılar, kullanamayacağı özelliği ya da donanımı, kullanabilme hevesi ile yanlışa sürüklenebiliyor.

Bu durumu en çok RAM alanında görüyoruz. Kullanıcı ihtiyacı olmamasına rağmen ileride kullanırım düşüncesiyle binlerce lirasını RAM’lere yatırıyor. Örneğin güncel sistemlerde taban RAM boyutu 8GB olmuş durumda. Ancak amacı sadece oyun oynamak olan bir kişi için 32GB ya da 64GB RAM birleştirmek tamamen boşa yapılmış bir harcama olacaktır. Ancak tüm bu RAM’leri render ve diğer performans uygulamaları ile kullanacaksanız başka. Öte yandan yine RAM ile ilgili olarak frekans uyuşmazlığı sorunları sık yaşanıyor. 

RAM’ler, belirli frekans hızlarında çalışabilen belleklerdir. Her bir RAM farklı frekans hızında çalışır ve bu hız ne kadar yüksekse sunabileceği performans da o derece artar. Ancak her frekansı kullanabilmek için de anakartın aynı değerde frekans desteği sunması gerekir. İşte birçok kullanıcı anakart ve RAM tarafındaki bu uyumu kaçırıyor. Örneğin elinde 2666MHz frekans destekli anakartı olan kullanıcı, daha yüksek performans alabilmek için 3200MHz frekans destekli RAM alıyor. Sistemine eklediği bu RAM’ler herhangi bir performans artışı sunmadığında da isyan edebiliyor.

Bir anakart en çok kaç MHz değerinde RAM destekliyorsa, kullandığınız RAM’lerden alabileceğiniz frekans hızı en çok odur. Yani anakartınız 32000MHz destekliyorsa, 3200MHz hızına kadar tüm RAM’leri kullanabilirsiniz. Yok anakartınız 2666MHz destekliyorsa, RAM hızının isterse 3600MHz olsun, en çok 2666MHz hız alabilirsiniz. 

Bir diğer durum da SSD ile ilgili. Çoğu SSD modelleri artık SATA bağlantı arabirimine sahip ve oldukça iyi işler çıkartıyorlar. Ancak M.2 bağlantısı kurabilen SSD’ler ise çok daha yüksek performans sunabiliyor. Kullanıcı bu bilgi ile M.2 SSD satın alabiliyor ancak anakartında buna uygun yuva olup olmadığını bilmiyor. Dolayısı ile yuva yoksa, SSD’yi kullanamıyor. 

İşte bu ve buna benzer birçok durum, donanım tercih ederken cepten çıkacak ekstra paralara mâl olabiliyor. Bu yüzden kullanacağınız kadar özelliğe sahip donanımları tercih etmeye çalışın. 

Sıfır ya da İkinci El Parça Kullanımı

Artan Dolar kuru tabii ki biz PC ve teknoloji severler için oldukça sıkıntılı bir durum oluşturuyor. Dolar kuru üzerinden ülkemize gelen her parça, ekstra olarak pahalılaşıyor ve biz yeni parçaları almakta güçlük çekiyoruz. Dolayısıyla çoğumuz, daha uygun fiyatlı az kullanılmış ikinci el donanımlara yönelebiliyoruz. Tabii ki ikinci el parça almak kötü bir şey değil, aksine iyi seçilmiş donanımlar ciddi anlamda fiyat avantajı sunabilir. Ancak dikkat edilmesi gereken de önemli hususlar mevcut.

İkinci el parçalarda alım yapacakken mutlaka ürünün çalışır olduğunu gözleriniz ile görün. Öte yandan diğer parçalarınız ile bu parçanın uyum sorunu yaşamayacağından da emin olun. En dikkat edilmesi gereken nokta ise ikinci el ekran kartı alış verişi. Bildiğiniz gibi son yıllarda artan kripto para madenciliği özellikle ekran kartı piyasasını sallamış ve ekran kartı bulmak oldukça zorlaşmıştı. Eğer içerisinde bulunduğumuz dönemde bir ekran kartı alacaksanız ince eleyip sık dokumalısınız zira kripto para madenciliğinde kullanılan birçok ekran kartı şu sıralar ikinci eli istila etmiş durumda.

Kripto para madenciliğinde kullanılan kartlar, tam güçte ve tam zamanlı olarak aylarca çalışır. Bu da müthiş bir eskime ve performans kaybına yol açar. Eskimiş ve fazla yorulmuş bir grafik kartını da sistemlerimizde kullanmak istemeyiz. Bu açıdan mümkün mertebe, kartı alırken tanıdığınız çevrelerden almaya çalışın. Tabii ki ikinci el donanımların garantili olup olmadığına da dikkat edin, zira garantiniz yoksa teknik arızalarda donanımınız çöp olabilir.

Bir Bilenden Yardım Almak

Bu da bu yazımızın son alt başlığı olsun. Sistem toplamak görünürde oldukça kolay ve keyifli gibi görünse de montajlama, parça seçimi, kurulum ve diğer birçok alanda sıkıntılı süreçler doğurabilir. Bu yüzden tavsiyemiz, eğer daha önce sistem toplamamışsanız ve bu alanda yeterli bilgiye sahip değilseniz, çevrenizden ya da online ortamlardan destek almalısınız. Bu alanda da PC Hocası olarak sizlere kendi forumumuz olan PCHocası Forum’u öneririz. Forum içerisinde takıldığınız tüm sorulara hızlı şekilde yardım alabilirsiniz. 

Evet değerli hocalar. Bir rehber yazımızın daha sonuna geldik. Bu yazımızda sizlere sistem toplama ile ilgili dikkat edilmesi gereken şeylerden bahsettik. Umuyoruz ki yazımız herkes için faydalı olacaktır. Takıldığınız ya da sormak istediğiniz soruları bizlere yorum olarak iletebilirsiniz. Yeni bir yazıda görüşmek üzere, hoşça kalın!

Sistem Toplayacaklar Bu Oyunlara Dikkat Etsin!