Artık teknoloji üst düzey noktalarda hayatımızı etkilemeye devam ediyor. Şimdi de insansız kontrol kuleleri ile birlikte uçakların iniş ve kalkışları akıllı kuleler sayesinde çalıştırılmaya başlandı. Aslında işin gerçeği düşündüğünüz zaman çok ilginç geliyor. Fakat detayları okuduğunuz da sizde bize hak vereceksiniz.
Otomasyon kelimesi eskiden şu anki anlamını çok geride kullanarak pek de bir şey insanlara çağrıştırmazdı. Ancak şimdi bilgisayar teknolojisi ve yapay zekanın bu derece güçlü ve akıllı olmadığı dönemlerde elbette anlamını tam olarak karşılayamaması normaldi. Fakat bu 20, hatta 15 sene önceydi. Milenyum çağına girdiğimizden bu yana teknoloji inanılmaz bir ivme kazanmaya başlayarak yükselişe geçti.
Günümüzde en büyük heyecanı kendi kendine giden otomobiller olarak nitelendirerek yaşıyorduk. Ancak son zamanlarda taşıma alanında çok büyük gelişmeler gösteren teknoloji Mars’a insan taşıyacak uzay araçlarına kadar pek çok farklı noktada durmadan ilerliyor. Artık havada uçaklar yenilenirken, yerde de kuleler otomasyona geçiriliyor. İnsansın hava kontrol kuleleri ile birlikte uçakların rotasyonlarının ayarlanması, iniş kalkış izinlerinin verilmesi, acil durum sinyallerinin gönderilmesi gibi daha bir çok noktada başarılı sonuçlar alınıyor.
DAHA UCUZ, ANCAK DAHA TEHLİKELİ
Kulelerin otomasyon ile birlikte artık insansız bir şekilde devreye girecek olması akıllarda bir çok soru işareti bırakıyor desek yeridir. Çünkü insanlar uçağa bindikleri andan itibaren tedirgin oldukları yetmiyormuş gibi, kulelerin de “insansız kontrollü” olacak olması çeşitlik soru işaretleri de peşinden getiriyor.
Sonuçta otomatik bir sistemden bahsediyor ve bu algoritmanın ellerinde uçağın iniş kalkışları dahil her sorumluluk yükleniyor. “Uçak kalkış ve inişlerini geçtim, hava trafiğinin çok yoğun olduğu zamanlarda sistem arıza verirse ne olacak ?” sorusunu sormak geliyor içimden.
İNSANSIZ KULELER NASIL ÇALIŞACAK ?
Bu konuda Searidge Technologies’den Pat Urbanek yaptığı açıklamada en güvenli sistemin kurulup eksiksiz bir şekilde insanları taşıyabileceğini söylüyor. Havaalanı etrafına yerleştirilen kameralar kör noktaları yok ederek konnektörlere daha detaylı veri akışı sunuyor.
Sağanak yağmur, sis veya karlı havalarda kızıl ötesi görüntüler, olası bir hayvan tehlikesine karşı termal kameralar anlık olarak görüntüleri kuleye aktararak eksiksiz rotasyon sağlamayı amaçlıyor. Ornskoldsvik havaalanının yıllık 80 bin yolcu alan bir havaalanı olduğu için maaş, ikramiye ve vergileri ile her biri yılda 175.000 dolarlık ödeme alan altı kişilik tam zamanlı kontrol ekibini işten çıkartması anlamına geliyor.
Buna rağmen Stockholm ve dünyanın geri kalanına gidenler için kritik öneme sahip bir havaalanı. Bundan dolayı hükümet Ornskoldsvik’te otomasyona gitmeye karar vererek bir buçuk yıl boyunca Saab tarafından test edilen sistem en sonunda Nisan ayında hayata geçirildi ve bütün kontrolörler işten çıkarıldı.
Artık devasa kulelerde sadece makineler kontrolü sağlıyor. Kule içerisinde 14 adet yüksek çözünürlüklü kamera yer aldığı gibi, bu kameralar sayesinde Sunsval Havaalanı‘ndaki kontolörlere sinyaller gönderiyor. Çünkü nihayetinde eski alışkanlıkları bir anda bırakmak hiç de kolay olmayacak.
“ŞUAN HER İKİ TARAF DA MEMNUN”
Az önce yukarıda bahsetmiş olduğum kontrolörlerin işten çıkartılması olayı aslında biraz çarpıtmadan ibaret. İşin gerçeği aslında kulede çalışan görevlilerin farklı noktalara kaydırılmasından oluşuyor diyebilirim. Bilgisayarlar bu sistem ile daha güvenli bir şekilde performans verdikleri kanıtlanmış durumda. Yani bilgisayarlar her bir kareyi bir saniye öncesi ile otomatik kıyaslayarak pistte istenmeyen durumlar olduğunda uçaklara anında uyarı göndererek “Pisti es geçin, tahmini havada kalış süreniz 7 dakika” gibi uyarıları pilotlara gönderiyor.
-22 ile 122 derece arasında her koşulda çalışabilen bu kameralar ile ileri zamanlarda kulesiz havaalanlarının oluşmasını sağlayacak gibi görünüyor. Çünkü kuleler asansörleri, havalandırma sistmeleri, yangın önleme mekanizmaları ile oldukça pahalı binalar arasında yer alıyor. Oakland Kaliforniya‘da 2013 yılında açılan bir kule tek başına 51 milyon dolar paraya mal oldu desek inanır mısınız ? Dolayısı ile yeni kulesiz otomasyonlarda alan memnun, satan da memnun diyebiliriz.
2018’in sonlarında ilk olarak Sabiha Gökçen ve Esenboğa havaalanlarında otomasyonların kurularak yeni sistemin hazırlıklarının şimdiden yapıldığı belirtiliyor. Açıkçası Sabiha Gökçen gibi hava trafiği yüksek bir yerde bu otomasyon ne kadar başarılı olacak biz de çok merak ediyoruz.
