Performans Arttıran Sistem Yükseltme Rehberi

Uzun zamandır bir bilgisayara sahipsiniz ve artık sisteminizin eskisi kadar performanslı çalışmıyor mu? Yeni bir sistem toplamak çoğu zaman zahmetli ve masraflı olabilir. Ancak bazı parçaları değiştirerek sistem performansınızı arttırabileceğinizi biliyor musunuz?

Sahip olduğumuz her ürün gibi bilgisayarlarımızın da belirli ömürleri var. Doğal olarak bir sistemi aynı parçalarla çok uzun yıllar kullanabilmek mümkün değil. Zira geç açılan Windows; ağır çalışan programlar ve düşük FPS veren oyunlar, sistemin ömrünü tamamlamaya yakın olduğunun habercisi olabiliyor. Her ne kadar yavaşlayan bir sistem ölmüyor olsa da, kesinlikle güncelliğini kaybediyor.

Güncelliğini yitirmiş bir sistemin yerine yenisini koymak çoğu zaman zahmetli ve masraflı olabiliyor. Öyle ki içerisinde bulunduğumuz şu günlerde giriş seviyesi bir sistem için bile oldukça yüklü paralar ödememiz gerekiyor. Bugün sizlere yeni bir sistem toplamaktan ziyade, mevcut sisteminizde değiştirmeniz durumunda ekstra performans alabileceğiniz parçalardan bahsedeceğiz. Fazla teferruata girmeden rehberimize başlayalım.

Sistem RAM’ini Yükseltmek

Sistem yükseltmede RAM’ler akla gelen ilk parçalar. Üstelik bir sisteme fazladan RAM eklemek, sistem güçlendirme konusunda yapılabilecek en kolay ve erişilebilir yükseltmelerden biri. Gerek dizüstü gerek masaüstü sistemler için oldukça uygun fiyatlı çözümler sunan RAM yükseltmesi, üst düzey bilgi de gerektirmez.

Bir sisteme ekstra RAM eklemek, yavaş çalışan hemen her bilgisayar için gözle görülür bir performans artışı sağlar. Gerek video düzenleme gerek oyun oynama gibi görevlerde RAM kullanımı artacağı için eklenecek ekstra RAM, daha verimli bir performans sağlayacaktır. 

Oyun oynamıyor ya da video düzenlemiyor olsanız bile günlük işlerinizi kullandığınız bir sistemde ekstra RAM, arka planda daha fazla uygulama çalıştırmanıza ve özellikle Chrome gibi tarayıcılar üzerinde daha fazla sekme açmanıza imkan tanır. Peki sisteminiz için ne kadar RAM’e ihtiyacınız var?

• 4GB: Günümüz bilgisayarları için 4GB artık temel yani en alt seviye gereksinimi halinde. On sekmelik tarayıcı, ufak çaplı fotoğraf düzenleme ve genel video kullanımları için ekonomik ve idealdir.
• 8GB: 4GB’a göre iki kat daha yüksek performans alacağınız bir yükseltme seçeneği. Çoklu görevlerde yarı yolda bırakmaz ve PS gibi profesyonel uygulamalarda günü kurtarır. Üstelik birçok popüler oyun için yeterlidir. 
• 16GB: Güncel sistemlerde ileriye dönük üst düzey performans alabileceğiniz miktar. Yüksek seviye oyunlar, video düzenleme ya da diğer tüm diğer işler için kullanılabilir olan bu RAM miktarı, verdiği performansa göre de biraz bütçe talep ediyor.

RAM’ler ile ilgili olarak bilmeniz gereken en önemli husus, RAM tercihinizde anakartınızın uyum sağladığı bellek tipi. Mevcut anakartınız DDR3 destekliyse, DDR4 bellekleri kullanamazsınız. Aynı şekilde DDR4 destekli anakartlarda da DDR3 bellekleri kullanabilmeniz mümkün değil. Bu yüzden seçtiğiniz RAM’ler, anakartınız ile uyumlu tipte olmalı.

Depolama Birimini Yükseltmek

Bir diğer ulaşılabilir ve cep yakmayan performans yükseltmesi, depolama birimi. Aslında depolama birimini yükseltmek için iki nedene ihtiyacınız var: saklama alanınız doluyor, daha yüksek performans istiyorsunuz.

Sabit sürücüler, aslında çok da önemli değil diye düşünülen parçalar olsa da, sistem performansını doğrudan etkileyen çok kritik donanımlar. Bozuk bir HDD ile kullandığınız Windows’dan oynadığınız oyuna kadar hemen her şey, ciddi manada düşük performanslı ya da sorunlu çalışacaktır. Bu yüzden depolama birimi, sağlıklı bir sistem için hayati önem taşıyor.

Depolama yükseltmesine performans odaklı yaklaştığımızda, günümüzün çok kullanılan HDD biriminin eskide kalmaya başladığını görüyoruz. Tabii ki HDD’ler, yapıları ve sundukları avantajlar bakımından bizimle uzun bir süre daha birlikte olacaklar. Ancak SDD’ler artık ilk tercih edilen depolama birimleri konumunda.

SSD dediğimiz katı hal sürücüler, RAM’lere benzer yapıları ve yüksek oranlı okuma yazma hızlarıyla günümüzün popüler depolama birimleri oldular. Öyle ki HDD üzerinde birkaç dakikada açılan bir Windows, SSD üzerinde 15 saniyeden kısa bir sürede hazır hale geliyor. Dolayısıyla hızlı bir işletim sistemi ile birlikte hızlı bir erişime de sahip oluyorsunuz.

Öte yandan kapasite odaklı baktığımızda da HDD’nin avantajlarını görüyoruz. HDD’ler, yüksek kapasiteleri ve ulaşılabilir fiyatları ile hala sistemlerimizin olmazsa olmazları arasında. Bu açıdan artık mevcut sürücünüzün dosyalarınızı taşıyamayacak derecede ufak olduğunu düşünüyorsanız ya da çeşitli hatalarla karşılaşıyorsanız, HDD’nizi değiştirmeyi düşünebilirsiniz.

Bizim önerimiz, artık 150 TL civarında satın alabileceğiniz bir SSD ile birlikte 7200RPM hızında yeni bir HDD satın almanız. Eğer mevcut HDD’niz işinizi görüyorsa şanslısınız, sadece SSD alarak işletim sisteminizi kurabilir ve HDD’ye kütüphanenizi ekleyebilirsiniz. Depolarınızda en az 10GB yer kalmasına da dikkat etmeyi unutmayın.

Ekran Kartını Yükseltmek

Listenin bu sırasında gözlerin aradığı o parça var, ekran kartı. Ekran kartı, esasen iki alanda performansınızın artmasına imkan tanır. Birisi oyunlar, diğeri grafik ve video render uygulamaları.

Eğer sağlam bir oyuncuysanız, sisteminizin çoğu zamanı oyun çalıştırmak ile geçecekse, ekran kartı değişikliği hayati derecede önem taşıyor. Bugün her ne kadar fiyatları yükselmiş olsa da, giriş seviyesi bir ekran kartı ile Full HD seviyesinde oyunlar oynayabiliyoruz. Tabii aradığınız performans yüksekse, bunun için üst model seçenekleriniz de var.

Öte yandan ekran kartları sadece oyunculara hitap etmiyor. Bunun yanında profesyonel anlamda üç boyutlu çizim ve grafik işleri ile uğraşan mühendisler için de bu birim, oldukça önemli. Yine YouTuber olma gibi bir hayaliniz varsa, render alma sürelerinizin sahip olduğunuz ekran kartı performansına paralel değiştiğini belirtelim.

Ancak bu iki guruba da dahil değilseniz sizin için işler çok daha kolay. Zira bugün çoğu işlemci, içerisinde günlük ihtiyaçları karşılayabilecek düzeyde performans sunan grafik işlemciler ile geliyorlar. Bu işlemciler, ayrı ayrı işlemci ve ekran kartı almaktan çok daha ucuz yollu bir seçim. Yani ekstra ekran kartı bütçesi ayırmanıza gerek yok.

Ekran kartları hakkında pek bilgisi olmayanlar için PC Hocası olarak ücretsiz sunduğumuz ve piyasada bulup bulamayacağınız tüm ekran kartlarını içeren şu ürün listemize göz atabilirsiniz.

İşlemci Yükseltmek

Şimdiye kadar saydığımız parçalar, ulaşılabilir olmalarıyla birlikte zahmet içermeyen parçalardı. Ancak işlemcilerde işler biraz daha farklı.

İşlemci yükseltmek, öncelikle anakart uyumluluğu ile ilgili bir durum. Anakartınızın uyumlu olduğu soket yapısı, destek verdiği işlemci modeli gibi gibi birçok faktör bulunuyor. Bu faktörleri uygun şekilde eşleştirmek çok önemli. Yoksa işlemci ile birlikte anakart değiştirme durumunda da kalabilirsiniz.

Öte yandan işlemci yükseltirken model seçmek de oldukça güç bir iş. Nesil farkı, sahip olunan çekirdek ve diğer birçok unsur, bu seçime doğrudan etki ediyor. Genel olarak değiştireceğiniz işlemci yalnızca biraz daha yüksek frekans hızı sunuyorsa, işlemci yenilemek çok da mantıklı olmayacaktır. Zira işlemciler yeni nesilleri ile gelişim gösteriyorlar ve her yeni nesil farklı teknolojiler barındırıyor. 

Bu yüzden yeni bir işlemci yükseltmek, i3’den i5’e geçmek gibi segment değişikliği içinse tercih edilebilir tabii uyumlu anakartlarda. Öteki türlü oldukça masraflı ve uğraştırıcı bir iş olacaktır. Yani kıssadan hisse, işlemci değiştirmek çok da yüksek performans getirebilecek bir yükseltme sayılmaz.

Yazılım Yükseltmeleri

Listemizin son başlığını yazılıma ayırdık zira yazılımlar da sisteme olumlu ya da olumsuz etki sağlayabilecek türde ürünler.

Kullandığımız bilgisayarlarda işletim sistemi dahil birbirinden farklı yazılımlar mevcut. Bu yazılımların çoğunun güncellemesi varsayılan halinde otomatik olarak yüklenir. Eğer yüklenmiyorsa, yüklemenizi tavsiye ederiz. Çünkü güncel olan iyidir.

Çoğu yazılım, minör ve major gibi iki farklı güncelleme sunar. Minör güncellemeler, 0.0.1 gibi sürümlerden oluşur ve çeşitli hata düzeltmelerini içerir. Majör güncellemeler ise 1.0.0 gibi tam sürüm değişiklikleri içerir. Yani daha yeni özellikler ve kaynaklar, yazılım içerisine eklenmiş olur. Bu durum işletim sistemleri için de geçerlidir.

Düzenli olarak güncellenen bir işletim sistemi, daha iyi performans ve daha yüksek güvenlik sunabilir. Ayrıca donanımlar arasındaki uyumluluklar da, yine bu yazılım güncellemeleri ile arttırılabilir. Son olarak donanım sürücülerinin de güncel olması, aynı şekilde olumlu etkiler ortaya koyar.

Genel olarak güncelliğini yitirmiş bir sistemde performans arttırmak, yukarıda saydığımız parçaların yükseltilmesi ya da değiştirilmesi ile mümkün olabilir. Ancak, ben her parçası yeni olan bir sistem toplamak istiyorum derseniz de, PC Hocası tarafından oluşturulmuş sistem rehberlerimize göz atabilirsiniz. Güncel kalın!