Perşembe, Mart 28, 2024

UEFİ Nedir?

Paylaş

silkroad gaminggentr

Özellikle yeni nesil bilgisayarlarda format atarken karşımıza çıkan ‘UEFİ‘ hakkında Türkçe kaynaklarda yeterli bilgi göremediğinden bir çok kullanıcı UEFİ nedir ve bilgisayar sistemlerinde ne gibi bir işlev görür bunun cevabını bu yazımızda basitçe anlatalım.

Öncelikle UEFİ türkçe anlamı ve basit tanımını yapacak olursak, Birleşik Genişletilebilir Ürün Yazılımı Arabirimi, bir işletim sistemi ile platform ürün yazılımı arasında bir yazılım arabirimi tanımlayan bir özellik olarak tanımlanmakta. Tarihçesine değinecek olursak uefi henüz piyasada yok iken intel 90lı yıllarda EFI isminde kendi mimarisine uygun olarak tasarladığı yazılımı ile uefi’nin yapı taşlarını ve geleceğini oluşturmuş.

images 1

Temmuz 2005’te Intel, EFI belirtimini 1.10 sürümünde geliştirmeyi durdurdu ve Birleşik Genişletilebilir Ürün Bilgisi Arabirimi (UEFI) olarak geliştiren Birleşik EFI Forumuna katkıda bulunmaya başladı. Günümüzde halen Orijinal EFI belirtimi, yalnızca EFI tabanlı ürünler için lisans sağlayan Intel’e ait olmaya devam ediyor, fakat UEFI belirtimi UEFI Forumuna ait durumda.

2011 yılında, Üreticiler (ASRock, Asus, Gigabyte ve MSI gibi), Intel 6 serisi LGA 1155 yonga seti ve UEFI’li AMD 9 Serisi AM3 + yonga setlerini kullanarak tüketici odaklı birkaç anakartlar piyasaya sürülmeye başlandı.

Ayrıca Ekim 2017’de Intel, 2020 yılına kadar UEFI Sınıf 3 lehine eski PC BIOS desteğini tüm ürünlerinden kaldıracağını duyurmuş durumda.

UEFİ’nin Avantajları

UEFI ürün yazılımı, geleneksel bir BIOS sistemine göre çeşitli teknik avantajlar sağlıyor. Bunlardan en önemlileri olarak.

  • GUID Bölümleme Tablosu (GPT) ile büyük disk bölümlerini 2 tb veya 8tb’ a kadar desteklemesi
  • CPU’dan bağımsız mimari
  • CPU’dan bağımsız sürücüler
  • Ağ yeteneği dahil esnek işletim sistemi öncesi ortam
  • Modüler tasarım
  • Geri ve ileri uyumluluk

Standart PC BIOS, 16 bit işlemci modu ve 16 MB Intel 8088 işlemci kullanan IBM 5150 tabanlı tasarımdan kaynaklanan 1 MB adreslenebilir bellek alanı ile sınırlıdır. Buna karşılık, UEFI ortamındaki işlemci modu 32-bit x86-32,veya 64-bit x86-64, gibi.  64 bit UEFI ürün yazılımı uygulamaları, önyükleme yürütme ortamındaki uygulamaların makinenin belleğine doğrudan erişmek için 64 bit adresleme kullanmasına olanak tanıyan uzun modu desteklemekte.

Disk Aygıtı Uyumluluğu

Ana önyükleme kaydı (MBR) kullanan standart PC disk bölümleme tablosuna ek olarak, UEFI, MBR’nin birçok sınırlamasından bağımsız olan GUID Bölümleme Tablosu (GPT) adlı yeni bir bölümleme şemasıyla da çalışır. Özellikle, disk bölümlerinin sayısı ve boyutu üzerindeki MBR sınırları (disk başına dört adede kadar birincil bölüm ve disk başına en fazla 2 TiB (2 × 240 bayt)) gevşetilir.  Daha spesifik olarak, GPT maksimum 8 ZiB disk ve bölüm boyutuna izin verir (8 × 270 bayt).

Kolaylaştırıcı

İşletim sistemi yükleyicileri, USB flash sürücüler gibi çıkarılabilir cihazlardan kolay önyükleme yapılmasını sağlayan UEFI tarafından otomatik olarak algılanabilir. Bu otomatik algılama, bilgisayar mimarisine bağlı olarak değişen yolla birlikte OS yükleyicisinin standartlaştırılmış dosya yollarına dayanır.

Sonuç

Her ne kadar uzun zamandır hayatımızda olan bir uygulama olan UEFİ  hakkında bu makalemizde açıklamaya özen gösterdik.  Gelecekte işletim sistemleri ve yeni bilgisayar işlemci teknolojileri ile nasıl olacağı hakkında henüz elimizde bir bilgi yok ancak bizi takip etmeye devam edin.

İsmail Dikmen
İsmail Dikmen
Türkiye'nin sektörel birçok kurumsal ajans ve firmalarında dijital pazarlama, e-ticaret sorumlusu olarak çalışmaktadır/çalışmıştır. 5 yıllık sektör deneyimi bulunmaktadır.

Yorumlar

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

İlginizi Çekebilir

Diğer Haberler